શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે વોટિંગની શાહી કેમ ભૂંસાતી નથી? જાણો ચુંટણીની શાહીનો ઈતિહાસ

Voting Ink: નખ પર શાહીનું નિશાનથી એવું માનવામાં આવે છે કે તમે મતદાન કર્યું છે. પરંતુ શું તમે ક્યારેય વિચાર્યું છે કે નખમાંથી શાહી કેમ દૂર થતી નથી? શું તમે જાણો છો કે આ શાહી(Voting Ink) શા માટે જરૂરી હતી અને તે કેટલા સમયથી ઉપયોગમાં છે? તો ચાલો જાણીએ શું છે તેનો ઈતિહાસ.

શાહીનું ઉત્પાદન માત્ર એક જ જગ્યાએ થાય છે
આ શાહી મૈસુર પેઇન્ટ અને વાર્નિશ લિમિટેડ કંપની દ્વારા બનાવવામાં આવે છે. આ જ કંપની ચૂંટણી વખતે વિદેશમાં પણ શાહી સપ્લાય કરે છે. આ કંપનીની સ્થાપના વર્ષ 1937માં થઈ હતી. શરૂઆતમાં સંસદીય અને વિધાનસભા ચૂંટણી માટે શાહીનો ઉપયોગ થતો હતો. પરંતુ બાદમાં મ્યુનિસિપલ સંસ્થાઓ અને સહકારી મંડળીઓએ પણ ચૂંટણી માટે શાહીનો ઉપયોગ કરવો પડ્યો હતો.

શાહી 40 સેકન્ડમાં સુકાઈ જાય છે
એક રિપોર્ટ અનુસાર, આંગળી પર લગાવેલી આ શાહી 40 સેકન્ડથી પણ ઓછા સમયમાં સુકાઈ જાય છે. આ શાહીનો ઉપયોગ 1962થી થઈ રહ્યો છે. તેને ભારતીય ચૂંટણીઓમાં સામેલ કરવાનો શ્રેય દેશના પ્રથમ મુખ્ય ચૂંટણી કમિશનર સુકુમાર સેનને જાય છે. હજુ સુધી ચૂંટણી પંચ આ શાહીનો ઉપયોગ પલ્સ પોલિયો પ્રોગ્રામ દ્વારા પણ કરવામાં આવે છે. જે બાળકોને રસી આપવામાં આવે છે તેમના રસીકરણને ચિહ્નિત કરવા માટે તે જ શાહીથી ચિહ્નિત કરવામાં આવે છે.

Advertisement

આ શાહી કેવી રીતે બને છે?
આ શાહી બનાવવામાં સિલ્વર નાઈટ્રેટનો ઉપયોગ થાય છે. સિલ્વર નાઈટ્રેટ આપણા શરીરમાં રહેલા ક્ષાર સાથે ભેળવીને સિલ્વર ક્લોરાઈડ બનાવે છે. સિલ્વર ક્લોરાઇડ પાણીમાં ઓગળતું નથી, તેને સાબુ, પાણી અથવા ડિટર્જન્ટથી ધોઈ શકાતું નથી. આ કારણોસર, ત્વચાના કોઈપણ ભાગ પર એકવાર લગાવ્યા પછી, આ શાહી ઓછામાં ઓછા 72 કલાક સુધી દૂર થતી નથી. જ્યારે આ શાહી પાણીના સંપર્કમાં આવે છે ત્યારે તે કાળી થઈ જાય છે.

શા માટે શાહીની જરૂર હતી?
આ ખાસ શાહી બનાવવાનો હેતુ નકલી મતદાન અટકાવવાનો હતો. જેથી લોકો બે-ત્રણ વખત મતદાન કરી શકતા નથી.

આ દેશોમાં શાહી સપ્લાય કરવામાં આવે છે
મેડાગાસ્કર, નાઈજીરીયા, સિંગાપોર, દુબઈ, લિયોન, દક્ષિણ આફ્રિકા, ડેનમાર્ક, મંગોલિયા, મલેશિયા, કેનેડા, કંબોડિયા, ઘાના, આઈવરી કોસ્ટ, અફઘાનિસ્તાન, તુર્કી, નાઈજીરીયા, પાપુઆ ન્યુ ગીની, નેપાળ સહિત ઘણા દેશોમાં ઈલેક્શન ઈંક સપ્લાય કરવામાં આવે છે.